Mỗi học sinh dự Lễ tuyên dương Thiếu nhi Nghệ An vượt khó học giỏi là mỗi hoàn cảnh, mỗi số phận khác nhau. Vượt qua nỗi mặc cảm tự ti, quên đi cái đói, cái nghèo đang hiện hữu, quên đi sự bất hạnh của gia đình, các em đã vươn lên học giỏi và đạt được nhiều thành tích đáng khâm phục…

Trần Mai Chiều – Quán quân của những cuộc thi

Trần Mai Chiều, năm nay chỉ vừa học xong lớp 5 nhưng lại có một thành tích rất đánh nể phục, 5 năm liền là học sinh giỏi toàn diện, là Liên Đội trưởng; Giải Nhất cuộc thi tiếng Anh IOE trên mạng cấp huyện, giải Nhất cấp quốc gia cuộc thi vẽ tranh chủ đề An toàn giao thông, giải Nhất cuộc thi Olympic Toán tuổi thơ cấp tỉnh, giải Nhất Tin học trẻ cấp tỉnh và nay đang chuẩn bị để dự thi học sinh giỏi Tin học trẻ toàn quốc.

Em Trần Mai Chiều tại Lễ tuyên dương

Nhiều giải thưởng cao như vậy nhưng Chiều không phải học ở trường điểm, cũng không có nhiều điều kiện để theo các thầy, cô giáo có tiếng. Ngược lại em chỉ học tại một trường cấp I thuộc xã nghèo Châu Bình, huyện Quỳ Châu, nơi đa phần học sinh là người dân tộc Thái. Càng nể phục hơn, khi biết rằng, bố mẹ Chiều chỉ là nông dân nghèo, chưa ai học xong hết cấp III để có thể theo dõi và kèm cặp việc học của Chiều. Cũng vì hoàn cảnh đó nên ngay từ nhỏ em đã không ỷ lại, mà sớm có ý thức tự giác. Một điều mà thầy, cô giáo của Chiều cũng rất tin tưởng vào em, đó là Chiều rất có tinh thần trách nhiệm. Vì thế, dù là việc học của riêng em hay việc của lớp, của Liên Đội em đều cố gắng làm hết sức mình, không nề hà việc khó.

Ngay cả giải TDTT của huyện, tuy cờ vua không phải là sở trường của em nhưng đã nhận lời dự thi em ra sức luyện tập để quyết tâm đem giải thưởng về cho nhà trường. Rồi giải Nhất vẽ tranh cuộc thi vẽ tranh về chủ đề An toàn giao thông cũng đến rất bất ngờ, bởi trước đó cô giáo chỉ hướng dẫn qua mà em đã thực hiện thành công và đem đến một tác phẩm ấn tượng mang đâm bản sắc núi rừng Quỳ Châu. Riêng về giải Nhất Tin học toàn tỉnh của Chiều trong năm học lớp 5 2013 -2014 thực sự là một bất ngờ, bởi so với các bạn miền xuôi, thời gian Chiều tiếp xúc với Tin học chỉ mới 2 năm và em không có nhiều cơ hội để cọ xát. Cũng ít ai biết rằng, trước khi đến với cuộc thi, thời gian dành cho Tin học của Chiều rất ít ỏi, bởi thời điểm đó gia đình em vẫn chưa có máy vi tính. Vậy mà em vẫn tự học, tự tìm hiểu để trở thành một trong ít những thí sinh của Nghệ An vinh dự được chọn đi dự thi cuộc thi Tin học trẻ toàn quốc.

Chỉ còn 1 tháng nữa, cuộc thi sẽ chính thức bắt đầu. Đây thực sự là một khó khăn, là một thử thành lớn với cô bé 11 tuổi này. Nhưng tin rằng, với nghị lực, với sự thông minh, với sự tự tin và bản lĩnh Chiều sẽ không để mọi người thất vọng.

Và Bá Cở - Hoa của núi rừng

Nhà của Và Bá Cở ở bản Nậm Càn, xã Nậm Càn, một xã biên giới của huyện Kỳ Sơn, để đến được Thị trấn Mường Xén, Cở phải đi mất gần năm mươi cây số. Quãng đường xa là thế, nhưng năm lớp 6 với khát khao được học tại ngôi trường có chất lượng, Cở không quản khó khăn, cơm đùm, cơm nắm theo anh trai ra thị trấn thi vào Trường Dân tộc nội trú của huyện. Năm đầu tiên mới nhập học, cuộc sống của hai anh em hết sức khó khăn khi mà chi phí một tháng bố mẹ cấp cho chỉ có 500.000 đồng. Trong khi đó tiền thuê nhà đã mất đến 2/3. Số tiền còn lại, hai anh em phải chắt chiu từng đồng nhỏ để đủ trang trải chi tiêu.

Cũng bởi cái sự khó khăn đó nên Cở từ một cậu bé có học lực khá đã quyết tâm học và học thật giỏi, vì đơn giản “chỉ có học sinh giỏi mới được ưu tiên vào ở nhà nội trú”. Và Cở đã làm được bằng một cuộc bứt phá ở tất cả các môn học. Riêng năm lớp 8, tại kỳ thi học sinh giỏi huyện Kỳ Sơn, Cở cùng lúc đoạt giải quán quân ở cả ba môn Toán, Lý, Hóa nhờ nỗ lực tự học và qua các bài giảng của thầy cô giáo ở trường. Giải thưởng này cũng đưa em đến với cuộc thi Học sinh giỏi tỉnh lớp 9 năm học 2013 - 2014 dù là học sinh duy nhất của huyện Kỳ Sơn đạt 2 giải Ba ở môn Toán và Hóa học nhưng Và Bá Cở vẫn bảo tiếc bởi “em hơi chủ quan, chỉ chú tâm làm các bài khó, trong khi có rất nhiều bài dễ em lại làm sơ sài, bị mất điểm”.

Em Và Bá Cở (giữa)

Nhà của Cở rất nghèo, có thể xem là nghèo nhất của bản Nậm Càn, tất cả tiền của tích góp được bố mẹ Cở đều dành cho việc học của con cái. Nhưng bù lại, không chỉ Cở có thành tích học tập tốt mà các anh, các chị đều từng là học sinh giỏi và là sinh viên của nhiều trường đại học nổi tiếng ở Hà Nội và Trường Đại học Vinh. Cở tâm sự: “Em cố gắng học cũng vì học thay cho cả ước mơ của bố, của mẹ ngày trước. Ông bà vẫn tiếc, lúc còn nhỏ, nếu có điều kiện cũng sẽ cố gắng học để biết được cái chữ, có nghề nghiệp đỡ cơ cực hơn bây giờ…”. Cở cũng là cậu học sinh dân tộc Mông có thành tích tốt nhất trong Lễ tuyên dương Thiếu nhi Nghệ An vượt khó, học giỏi năm 2014 và là đại biểu trẻ nhất của huyện Kỳ Sơn đi tham dự Hội nghị tuyên dương Người dân tộc thiểu số toàn tỉnh sắp tới.

Bùi Văn Vinh – Nghị lực của cậu bé hạt tiêu

Gặp Bùi Văn Vinh tại Lễ tuyên dương Thiếu nhi Nghệ An vượt khó năm 2014, ai cũng bùi ngùi thương cảm với hoàn cảnh của Vinh. Năm nay đã 12 tuổi nhưng em nặng chưa đầy 12kg. Mẹ của em, chị Đặng Thị Tứ (xóm 9, xã Viên Thành, huyện Yên Thành) ngậm ngùi: Vinh bị bệnh xương thủy tinh, chỉ cần bị ngã nhẹ là xương đã gãy ra từng đoạn. Căn bệnh quái ác đó còn hạn chế sự phát triển của cơ thể nên từ khi 5 tuổi đến nay, dù ăn uống bình thường nhưng Vinh chỉ mãi như cậu bé lên bốn, lên năm, không tăng thêm được cân nào.

Em Bùi Văn Vinh và mẹ

Vì cơ thể đặc biệt đó nên chưa bao giờ gia đình nghĩ Vinh có thể đến trường được. May mắn sao, năm Vinh 7 tuổi, trường mầm non của xã chuyển về gần nhà. Thấy các em nhỏ tuổi hơn, ngày nào cũng được bố mẹ đưa đến trường, Vinh òa khóc đòi bằng được gia đình cho đi học. Học hết một năm mầm non, Vinh lại nằng nặc muốn được đi học lớp 1 để được biết các con số, để biết đọc, biết viết. Những ngày đầu tập cầm bút, hai bàn tay của em cũng sưng tấy, mẩn đỏ. Thế mà, lạ một điều, dù rất đau đớn, khó nhọc, nhưng chưa một lần nào gia đình thấy Vinh khóc hay kêu la. Ngược lại, Vinh càng học, càng sáng dạ, càng học, càng chứng tỏ mình là cậu bé thông minh, nhanh trí. Đặc biệt, Vinh viết chữ rất đẹp, những nét chữ thanh thoát, đều đặn như chữ in trong các bằng khen, giấy khen của trường.

Vinh còn đặc biệt yêu thích Toán, Tin học, dù nhà em rất nghèo và bố mẹ em làm nông chẳng biết máy vi tính, chẳng biết internet là gì. Thành tích lớn nhất của Vinh trong năm học 2013 – 2014 này là giải Nhất giải Toán Olympic qua mạng cấp huyện, học sinh giỏi liên tục nhiều năm liền. Kết quả này, một lần nữa cho thấy nghị lực phi thường của cậu bé hạt tiêu này, cậu bé đã biết vượt qua số phận, vượt qua sự kém may mắn đem đến niềm vui, đem đến niềm tin yêu cho mọi người.

Song Hoàng